Van công nghiệp là gì?

Van công nghiệp, có tên tiếng anh là Industrial Valve, là thiết bị được sử dụng trong hầu hết các ngành công nghiệp với mục đích là đóng hoặc mở, điều tiết hoặc kiểm soát dòng chảy.

Van công nghiệp gồm nhiều loại khác nhau, trong đó có thể kể đến một số loại chính như: van bi (industrial ball valve), van cầu (industrial globe valve), van cổng (industrial gate valve), van bướm công nghiệp (industrial butterfly valve), van an toàn (safety valve), van giảm áp (pressure reducing valve),… Mỗi loại van đều có những ưu và nhược điểm riêng và được sử dụng với những mục đích riêng khác nhau.

Có thể nói, đây là một thiết bị không thể thiếu đối với tất cả các ngành công nghiệp. Chúng ta có thể bắt gặp các loại van kể trên ở bất kỳ một nhà máy sản xuất nào, chúng được sử dụng cho cả môi trường chất lỏng, chất khí, thậm chí cả chất rắn.

Phân loại van công nghiệp

Như đã nói ở trên, dựa vào cấu tạo, chức năng và nguyên lý hoạt động, van công nghiệp được chia thành nhiều loại khác nhau. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi xin được đề cập đến những loại van chính, thường được sử dụng ở thị trường Việt Nam, bao gồm:

1. Van bi công nghiệp (Industrial Ball Valve)

Van bi công nghiệp có tên tiếng anh là Industrial Ball valve, là loại van hoạt động theo cơ chế sử dụng viên bi dạng rỗng phía bên trong thân van để đóng, mở, điều tiết dòng chảy thông qua phần tay điều khiển. Van bi hoạt động với mục đích chính là đóng, mở, điều tiết dòng chảy môi chất.

Ưu điểm:

• Van bi có cấu tạo đơn giản, nhưng rất chắc chắn, dễ vận hành.
• Chịu được áp lực cao, thích nghi tốt với nhiều loại môi trường khắc nghiệt.
• Cực kỳ phù hợp với những ứng dụng đóng/mở, đặc biệt là những ứng dụng đóng/mở nhanh.
• Là loại van được sử dụng phổ biến nhất, giá thành hợp lý, dễ thay thế và bảo dưỡng.

Nhược điểm:

• Do là dòng van dùng để đóng/mở nhanh nên áp suất ma sát giữa thân bi và gioăng làm kín là rất lớn. Những bộ phận này thường dễ bị hư trong quá trình sử dụng.
• Không sử dụng được cho môi trường bẩn hoặc đặc sệt.
• Thường sử dụng tốt với mục đích đóng/mở, nhưng khả năng điều tiết chính xác ở mức độ thấp & trung bình.

Van bi công nghiệp lại được chia thành nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào tiêu chí phân loại.

2. Van cầu (Industrial Globe Valve)

Van cầu công nghiệp có tên tiếng anh là Industrial Globe valve, là loại van công nghiệp được sử dụng phổ biến với mục đích đóng/mở hoặc điều tiết, kiểm soát dòng chảy môi chất. Van cầu hoạt động với phần đĩa van hình yên ngựa (hoặc hình chữ ngã) di chuyển lên xuống thông qua kết nối với tay điều khiển giúp dòng chảy môi chất lưu thông theo hình chữ “Z” và chỉ lưu thông theo một chiều nhất định.

Ưu điểm:

• Van cầu lắp đặt dễ dàng & vận hành đơn giản.
• Van cầu có khả năng điều tiết tốt lưu lượng dòng chảy, khả năng đóng/mở dễ dàng & thuận tiện
• Nếu hoạt động thường xuyên, van có độ bền cao và phần đĩa van ít bị hư hỏng, ăn mòn
• Van cầu được điều khiển bằng tay quay (hanwheel) nên cơ cấu ép từ tay quay ép trực tiếp lên đĩa van theo hướng chính diện nên trong trường hợp van đóng hoàn toàn thì khả năng rò rỉ lưu chất thấp hơn các loại van khác.
• Van cầu có nhiều thiết kế, sử dụng được trong nhiều ứng dụng, tư thế, dễ dàng tích hợp với các bộ điều khiển tự động.

Nhược điểm:

• Van cầu công nghiệp có giá thành cao hơn các loại van khác.
• Áp suất đi qua van cầu bị giảm sụt do dòng chảy bị chuyển hướng trong thân van.
• Các van có kích thước lớn yêu cầu lực mở lớn hơn các loại van khác.
• Trọng lượng & kích thước van cầu thường lớn hơn so với các loại van khác cùng kích thước.

• Mặt trên của ghế van và mặt dưới đĩa van bị tác động trực tiếp của dòng chảy, nên xảy ra tình trạng dòng chảy trong van tạo bọt khí, gây ra hiện tượng ăn mòn xâm thực (Cavitation) ở ghế van (Seat), khi chảy ngược chiều thì gây xâm thực góc đĩa van với trục van.

Van cầu công nghiệp lại được chia thành nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào tiêu chí phân loại.

3. Van cổng (Industrial Gate Valve)

Van cổng công nghiệp có tên tiếng anh là Industrial Gate valve, là loại van công nghiệp được sử dụng phổ biến với mục đích đóng/mở dòng chảy môi chất, không được sử dụng nhiều để điều tiết dòng chảy, hoạt động với cơ chế phần đĩa van di chuyển lên xuống thông qua kết nối với tay điều khiển như một cánh cổng. Cũng vì lý do này mà nó được gọi là van cổng.